Druga fermentacja alkoholowa prowadzi do produkcji nie tylko dwutlenku węgla, ale również etanolu. Przy obecnych rodzajach fermentujących drożdży dodanie tirage liqueur do całkowicie odalkoholizowanego wina musującego prawdopodobnie doprowadziłoby zatem do powstania wina musującego, którego rzeczywista zawartość alkoholu przekraczałaby 0,5 %, a zatem byłoby niezgodne z definicją „wina odalkoholizowanego”. Produkt końcowy nie mógłby zatem być oznakowany jako „wino odalkoholizowane”, ale najprawdopodobniej wchodziłby w zakres definicji „wina częściowo odalkoholizowanego” i powinien być oznakowany właśnie w ten sposób.
W jaki sposób producent powinien ustalić datę minimalnej trwałości odalkoholizowanych lub częściowo odalkoholizowanych produktów sektora wina?
Jeżeli chodzi o datę minimalnej trwałości win odalkoholizowanych lub częściowo odalkoholizowanych, w art. 1 pkt 32 lit. a) pkt (ii) rozporządzenia (UE) 2021/2117 zmieniono art. 119 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, wprowadzając obowiązek umieszczania takiej daty na etykietach win, które zostały poddane procesowi dealkoholizacji i których rzeczywista objętościowa zawartość alkoholu jest mniejsza niż 10 %. Data minimalnej trwałości powinna być podawana zgodnie z przepisami określonymi w rozporządzeniu (UE) nr 1169/2011. W art. 9 ust. 1 lit. f) tego rozporządzenia wymaga się, aby środek spożywczy był opatrzony datą minimalnej trwałości lub terminem przydatności do spożycia. Art. 24 tego samego rozporządzenia określa, w jakich przypadkach środek spożywczy musi być opatrzony terminem przydatności do spożycia. Za decyzję w sprawie okresu trwałości i rodzaju daty, którą należy zastosować, odpowiada podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze. W załączniku X do rozporządzenia w sprawie informacji o żywności wskazano, że datę minimalnej trwałości wyraża się jako datę „najlepiej spożyć przed”, oraz wskazano, jak należy ją wyrazić.
Należy zauważyć, że w celu zapewnienia spójności praktyk w zakresie oznaczania daty na rynku, na wniosek Komisji, Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przyjął wytyczne dotyczące oznaczania daty. W wytycznych tych EFSA opracował podejście oparte na analizie ryzyka, które podmioty prowadzące przedsiębiorstwo spożywcze powinny stosować przy podejmowaniu decyzji w sprawie rodzaju oznaczania daty (tj. data „najlepiej spożyć przed” lub termin przydatności do spożycia), określenia okresu trwałości (tj. czas) i powiązanych informacji na etykiecie w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności.
Dlaczego nazywanie produktu „odalkoholizowanym winem musującym” jest zgodne z prawem, mimo że dealkoholizacja wina musującego nie jest możliwa?
Zgodnie z obowiązującymi ramami prawnymi możliwe jest wytwarzanie odalkoholizowanych gazowanych win musujących z wykorzystaniem odalkoholizowanego wina podstawowego, do którego dodano dwutlenek węgla z zewnątrz.
Dostępne techniki dealkoholizacji nie zapewniają jednak obecnie możliwości usuwania etanolu z win musujących przy jednoczesnym utrzymaniu ich zawartości dwutlenku węgla. Ponadto obecnie stosowane techniki fermentacji nie umożliwiają przeprowadzenia drugiej fermentacji bez powstania alkoholu. Niemniej jednak innowacje mogą zmienić tę sytuację w przyszłości. Istnieją już ramy prawne, aby zachęcić podmioty w sektorze wina do opracowania niezbędnych innowacji w zakresie technik dealkoholizacji.
Jakie informacje mogą być opcjonalnie wymienione za pomocą „środków elektronicznych”, takich jak kod QR?
Informacje o składnikach i wartościach odżywczych muszą być podane, ale można je udostępnić za pomocą kodu QR lub adresu URL na etykiecie wina, który przekieruje konsumenta na stronę internetową zawierającą te informacje.
Należy pamiętać, że „etykieta elektroniczna” lub e-etykieta nie może zawierać żadnych informacji przeznaczonych do celów sprzedaży, lub marketingu. Rozpowszechnianie szczegółów dotyczących sprzedaży i marketingu wraz z wymaganymi szczegółami dotyczącymi składników lub wartości odżywczych stanowi naruszenie przepisów rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/33.
Mogą one być automatycznie tłumaczone na odpowiedni język, w zależności od tego, gdzie konsument je skanuje.
Etykiety można zmieniać w czasie rzeczywistym, wprowadzając wszelkie korekty lub błędy wykryte po wydrukowaniu etykiet, a więc można uniknąć znaczących zmian w fizycznych etykietach.
Można dostarczać konsumentom różne informacje w zależności od tego, gdzie się znajdują, gdy skanują butelkę wina; na przykład konsument z UE zobaczyłby zgodną etykietę elektroniczną, podczas gdy konsument spoza UE, zobaczyłby informacje marketingowe. Wymaga to dynamicznych kodów QR.
Czy etykiety win o obniżonej zawartości alkoholu lub bezalkoholowych podlegają pod nowe przepisy o etykietowaniu?
Wina, których zawartość alkoholu została obniżona lub „odalkoholizowane” w wyniku procesu, podlegają tym samym przepisom, co zwykłe wina alkoholowe, choć istnieją pewne rozróżnienia w zależności od ilości alkoholu zawartego w napoju.
Termin „odalkoholizowany” musi być uwzględniony i może być podany cyfrowo, jeśli zawartość alkoholu nie przekracza .5% objętości. Termin „częściowo odalkoholizowany” może być użyty, jeśli zawartość alkoholu jest większa niż 0,5%, ale poniżej minimalnej rzeczywistej zawartości alkoholu w kategorii przed odalkoholizowaniem. Ważnym rozróżnieniem jest to, że w przypadku win o mocy objętościowej poniżej 10% konieczne jest podanie daty minimalnej trwałości, która może być również dostarczona „drogą elektroniczną”.
Informacje o nietolerancji, alergii i wartości energetycznej.
Wartość energetyczna
Zgodnie z nowymi regulacjami informacja o wartości odżywczej produktu sektora wina, umieszczona na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie, może ograniczać się do podania wartości energetycznej, którą można wyrazić za pomocą symbolu »E« oznaczającego energię. Należy pamiętać, iż musi się ona znajdować w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane szczegóły.
Nietolerancje i alergeny
Składniki mogące powodować alergie lub reakcje nietolerancji:
wskazuje się przy użyciu nazw wskazanych w załączniku II do rozporządzenia nr 1169/2011 i załączniku I część A rozporządzenia nr 2019/33:
podkreśla się w wykazie składników za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego ją od reszty wykazu składników, np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła.
Podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze może sam zdecydować o odpowiednim sposobie odróżnienia alergenów od pozostałych składników w wykazie. Niemniej jednak w nazwie składnika składającej się z kilku oddzielnych słów, wystarczy podkreślić słowo, które odpowiada substancji lub produktowi, wymienionym w załączniku II o rozporządzenia nr 1169/2011.
Istnieją dwie możliwości ich prezentacji na etykiecie:
a) W przypadku gdy wykaz składników znajduje się na etykiecie, wszystkie substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji muszą być oznaczone jako składniki w wykazie składników. Zgodnie z art. 21 ust. 1 rozporządzenia nr 1169/2011 nazwa substancji lub produktu musi być podkreślona za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego ją od reszty wykazu składników, np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła.
b) W przypadku gdy wykaz składników prezentowany jest za pomocą środków elektronicznych, wszystkie substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji muszą być wskazane na opakowaniu, lub na załączonej do niego etykiecie. Ich prezentacja musi być poprzedzona słowem „zawiera”, po którym podaje się nazwę lub nazwy odpowiednich substancji, lub produktów. Nie muszą być jednak umieszczone w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane na podstawie odstępstwa.
Składnikami tymi są wszelkie potencjalne alergeny.
Potencjalne alergeny i nietolerancje, które MUSZĄ być zawarte na drukowanej etykiecie butelki i wyraźnie widoczne, jeśli są obecne w produkcie to:
1. Zboża zawierające gluten, a mianowicie: pszenica, żyto, jęczmień, owies, orkisz, kamut lub ich odmiany hybrydowe oraz produkty pochodne, z wyjątkiem:
(a) syropów glukozowych na bazie pszenicy, w tym dekstrozy;
(b) maltodekstryn na bazie pszenicy;
(c) syropów glukozowych na bazie jęczmienia;
(d) zbóż wykorzystywanych do produkcji destylatów alkoholowych, w tym alkoholu etylowego pochodzenia rolniczego;
2. Skorupiaki i produkty pochodne;
3. Jaja i produkty pochodne;
4. Ryby i produkty pochodne, z wyjątkiem:
a) żelatyny rybnej stosowanej jako nośnik preparatów witaminowych lub karotenoidowych;
b) żelatyny rybnej lub karuku, stosowanych jako środki klarujące w piwie i winie;
5. Orzeszki ziemne i produkty pochodne;
6. Soja i produkty pochodne, z wyjątkiem:
a) całkowicie rafinowanego oleju i tłuszczu sojowego;
b) mieszaniny naturalnych tokoferoli (E306), naturalnego D-alfa-tokoferolu, naturalnego octanu D-alfa-tokoferolu i naturalnego bursztynianu D-alfa-tokoferolu pochodzenia sojowego;
c) fitosteroli i estrów fitosteroli pochodzących z olejów roślinnych pochodzenia sojowego;
d) estrów stanoli roślinnych wytwarzanych ze steroli olejów roślinnych pochodzenia sojowego;
7. Mleko i produkty pochodne (włącznie z laktozą), z wyjątkiem:
a) serwatki używanej do produkcji destylatów alkoholowych, włącznie z alkoholem etylowym pochodzenia rolniczego;
b) laktitolu;
8. Orzechy, a mianowicie: migdały (Amygdalus communis L.), orzechy laskowe (Corylus avellana), orzechy włoskie (Juglans regia), orzechy nerkowca (Anacardium occidentale), orzechy pekan (Carya illinoinensis (Wangenh. ) K. Koch), orzechy brazylijskie (Bertholletia excelsa), pistacje (Pistacia vera), orzechy makadamia lub Queensland (Macadamia ternifolia) i produkty pochodne, z wyjątkiem orzechów wykorzystywanych do produkcji destylatów alkoholowych, w tym alkoholu etylowego pochodzenia rolniczego;
9. Seler i produkty pochodne;
10. gorczyca i produkty pochodne;
11. nasiona sezamu i produkty pochodne;
12. dwutlenek siarki i siarczyny w stężeniach powyżej 10 mg/kg lub 10 mg/litr w przeliczeniu na całkowity SO2, które oblicza się dla produktów w postaci gotowej do spożycia lub w postaci przygotowanej do spożycia zgodnie z instrukcjami producentów;
13. łubin i produkty pochodne;
14. mięczaki i produkty pochodne.
Możliwości prezentacji alergenów na etykiecie
Istnieją dwie możliwości prezentacji alergenów na etykiecie:
a) W przypadku gdy wykaz składników znajduje się na etykiecie, wszystkie substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji muszą być oznaczone jako składniki w wykazie składników.
Nazwa substancji lub produktu musi być podkreślona za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego ją od reszty wykazu składników, np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła.
b) W przypadku gdy wykaz składników prezentowany jest za pomocą środków elektronicznych, wszystkie substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji muszą być wskazane na opakowaniu, lub na załączonej do niego etykiecie. Ich prezentacja musi być poprzedzona słowem „zawiera”, po którym podaje się nazwę lub nazwy odpowiednich substancji, lub produktów. Nie muszą być jednak umieszczone w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane na podstawie odstępstwa określonego w art. 40 ust. 2 rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/33.
Dodatkowo, na opakowaniu produktu lub dołączonej do niego etykiecie można zamieścić piktogram, którego rozmiaru przepisy nie określają. Stanowi to wyjątek, gdyż, co do zasady, nie należy powtarzać informacji o substancjach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji. Zgodnie jednak z ogólnymi zasadami znakowania żywności muszą być umieszczone w widocznym miejscu w taki sposób, aby były dobrze widoczne, wyraźnie czytelne oraz, w stosownych przypadkach, nieusuwalne. Mając na uwadze, iż piktogramy stanowią dobrowolną informację o żywności, nie można prezentować ich ze szkodą dla przestrzeni dostępnej do prezentacji obowiązkowych informacji na temat żywności.
Jeżeli potrzebujecie więcej szczegółów w zakresie informacji dotyczących etykietowania, znajdziecie je we wpisie:
TAK, ale należy pamiętać, iż etykiety nie mogą być łatwo usuwalne, tak aby nie ograniczać dostępu konsumenta do obowiązkowych informacji na temat żywności”.
Ponadto dostarczanie za pomocą środków elektronicznych szczegółowych informacji istotnych dla wykazu składników i informacji o wartości odżywczej nie zwalnia z obowiązku przedstawiania istotnych informacji zgodnie z przepisami UE, niezależnie od tego, czy kod QR byłby naklejką, czy też nie. W szczególności należy zapewnić, aby informacje istotne dla wykazu składników i informacji o wartości odżywczej, które są obowiązkowymi danymi szczegółowymi były umieszczane w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane szczegółowe oraz były jednocześnie czytelne w takim samym stopniu bez konieczności odwracania pojemnika, miały formę nieusuwalnych znaków oraz były wyraźnie wyodrębnione z otaczającego je tekstu lub obrazów graficznych.
