REKLAMA I PROMOCJA ALKOHOLU
W Polsce reklama i promocja alkoholu są co do zasady zakazane. W ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. 1982 nr 35 poz. 230) ustawodawca w art. 13¹ ust. 1 stwierdził jednoznacznie : Zabrania się na obszarze kraju reklamy i promocji napojów alkoholowych z wyjątkiem piwa.
Za napój alkoholowy uznawać należy każdy produkt (napój) przeznaczony do spożycia (wyłączone będą zatem produkty takie jak leki, środki czyszczące itp.), zawierający alkohol etylowy pochodzenia rolniczego w stężeniu przekraczającym 0,5% objętościowych alkoholu (art. 46 ust. 1).
Reklamą alkoholu będzie natomiast każde działanie związane z publicznym rozpowszechnianiem znaków towarowych napojów alkoholowych lub symboli graficznych z nimi związanych a także publiczne rozpowszechnianie nazw i symboli graficznych przedsiębiorców produkujących napoje alkoholowe, nieróżniących się od nazw i symboli graficznych napojów alkoholowych, służące popularyzowaniu znaków towarowych napojów alkoholowych.
Za reklamę alkoholu nie uważa się natomiast przekazywania informacji używanych do celów handlowych pomiędzy przedsiębiorcami zajmującymi się produkcją, obrotem hurtowym i handlem napojami alkoholowymi (art. 2¹ ust.1 pkt 3).
Dla odróżnienia (choć zakaz dotyczy obu kategorii w identyczny sposób), promocją alkoholu będzie w rozumieniu omawianych przepisów (art. 2¹ ust.1 pkt 2):
- publiczna degustacja napojów alkoholowych,
- rozdawanie rekwizytów związanych z napojami alkoholowymi,
- organizowanie premiowanej sprzedaży napojów alkoholowych,
- inne formy publicznego zachęcania do nabywania napojów alkoholowych.
Dopuszczalne będą zatem wszelkiego rodzaju formy reklamy i promocji (jak katalogi czy oferty przedsiębiorcami – także te internetowe) używane w obrocie pomiędzy przedsiębiorcami z branży (np. pomiędzy importerem a jego klientami i dystrybutorami). Zakazane zaś działania tego typu skierowane publicznie do konsumentów.
Reklama i promocja może mieć zarówno charakter bezpośredni, realizując literalnie przesłanki określone w przytoczonej regulacji, jak i charakter pośredni. Zabrania się bowiem także reklamy i promocji produktów i usług, których nazwa, znak towarowy, kształt graficzny lub opakowanie wykorzystuje podobieństwo lub jest tożsame z oznaczeniem napoju alkoholowego lub innym symbolem obiektywnie odnoszącym się do napoju alkoholowego oraz reklamy i promocji przedsiębiorców oraz innych podmiotów, które w swoim wizerunku reklamowym wykorzystują nazwę, znak towarowy, kształt graficzny lub opakowanie związane z napojem alkoholowym, jego producentem lub dystrybutorem.
Warto też zwrócić uwagę na niezbędny zarówno dla reklamy jak i promocji alkoholu, publiczny charakter omawianych działań. Muszą być one skierowane do nieograniczonej w żaden sposób liczby osób. Warunek ten jest bezspornie realizowany przy klasyczne reklamie w prasie, telewizji czy też za pośrednictwem radia. Wydaje się jednak, że nie jest zakazana reklama za pośrednictwem portali internetowych, dostępnych jedynie dla zalogowanych użytkowników.
UWAGA!
Zakaz reklamy alkoholu nie obejmuje pomieszczeń hurtowni, wydzielonych stoisk lub punktów prowadzących wyłącznie sprzedaż napojów alkoholowych oraz terenu punktów prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży.
Reklama i promocja napojów alkoholowych będzie zatem bezwzględnie dopuszczalna w hurtowniach i w sklepach prowadzących wyłącznie sprzedaż alkoholu (z wyłącznością sprzedaży napojów alkoholowych mamy do czynienia, gdy wartość tej sprzedaży stanowi przynajmniej 70% wartości sprzedaży wszystkich towarów).
Warto jednak zwrócić uwagę, że zdaniem Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zakazaną reklamą alkoholu są wszystkie widoczne z zewnątrz punktu sprzedaży napojów alkoholowych butelki z etykietami, na których znajdują się znaki towarowe napojów alkoholowych lub symbole graficzne z nimi związane, a także nazwy i symbole graficzne przedsiębiorców produkujących napoje alkoholowe, nieróżniące się od nazw i symboli graficznych napojów alkoholowych. Stanowisko potwierdził także, Naczelny Sąd Administracyjny, który uznał, że takie działanie stanowi niedozwoloną reklamę alkoholu. Wskazał, że w ten sposób następuje rozpowszechnianie znaków towarowych napojów alkoholowych skierowane do nieoznaczonego kręgu osób (por. wyrok NSA z 13 lipca 2017 r., II GSK 982/17).
UWAGA!
Prowadzenie reklamy lub promocji napojów alkoholowych z naruszeniem powyższych zasad, stanowi przestępstwo zagrożone karą grzywny w wysokości od 10 000 do 500 000 złotych! Naruszenie zakazu reklamy napojów alkoholowych może też stanowić przesłankę cofnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu.
Podstawa prawna: